काठमाडौँ । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले रुसमा अपहरणमा परेका हजारौँ बालबालिकालाई फिर्ता ल्याउन युक्रेनलाई सहयोग गर्ने प्रतिबद्धता जनाउनुभएको छ । युक्रेनमा युद्ध अन्त्यका लागि दबाब दिइरहेका राष्ट्रपति ट्रम्पले रुसी नेता भ्लादिमिर पुटिनसँग कुरा गरेको एक दिनपछि युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीसँग टेलिफोनमा यस विषयमा छलफल गर्नुभएको होे । अधिकारकर्मीहरूका अनुसार रुसी सेनाले अनाथालय वा अशक्त युवाहरूका लागि बनाइएका केन्द्र र गरिब परिवारका धेरै बालबालिकाहरू लगेका छन् । अमेरिकी विदेशमन्त्री मार्को रुबियो र ट्रम्पका राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार माइक वाल्ट्जले जारी गरेको संयुक्त वक्तव्यमा भनिएको छ, “ट्रम्पले जेलेन्स्कीलाई युद्धका क्रममा युक्रेनबाट हराएका बालबालिकार अपहरणमा परेका बालबालिकाबारे सोधपुछ गर्नुभएको थियो ।”
“राष्ट्रपति ट्रम्पले ती बालबालिकालाई घर फर्काउने सुनिश्चित गर्न दुवै पक्षसँग मिलेर काम गर्ने वचन दिनुभएको छ,” उहाँले भन्नुभयो । येल युनिभर्सिटीको ह्युमेनिटेरियन रिसर्च ल्याबले हराएका बालबालिकाको खोजी गरिरहेको छ तर ट्रम्पले विदेशी सहायतामा व्यापक कटौती गरेपछि अमेरिकी सरकारबाट महत्वपूर्ण आर्थिक सहयोग गुमाएको छ । अमेरिकी विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता टमी ब्रुसले आर्थिक सहयोग कटौती भएको स्वीकार गर्दै परियोजनाको डाटा मेटिएको भन्ने ‘षडयन्त्रको सिद्धान्त’लाई अस्वीकार गर्नुभएको छ । कटौतीको बचाउ गर्दै ब्रुसले भन्नुभयो, “आर्थिक सहयोग कटौतीलाई नगर्न र विद्यमान यथास्थिति नै लक्ष्य हासिल गर्ने एक मात्र उपाय हो ।” उहाँले अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पले अहिले आफ्नो कुटनीतिको माध्यमबाट यस विषयलाई सम्बोधन गरिरहेको बताउनुभयो ।
“मलाई लाग्छ कि यो एक राम्रो स्पष्ट सङ्केत हो र हामी अझै पनि महत्त्वपूर्ण मुद्दाहरूमा काम गर्न सक्छौं र तिनीहरूलाई अस्तित्वमा रहेको एक निश्चित संरचना बिना नै सम्बोधन गर्न सक्छौँ,” ब्रुसले भन्नुभयो । मानवीय अनुसन्धान ल्याबका अनुसार १९ हजारभन्दा बढी बालबालिकालाई रुस लगिएकोमा एक हजार २३६ जना मात्र फर्केका छन् । समूहले युक्रेनबाट आएका आठ हजार ४०० भन्दा बढी बालबालिकालाई रुस वा रुसको नियन्त्रणमा रहेको क्षेत्रमा ४३ र बेलारुसमा १३ बालबालिका संरक्षण केन्द्रमास्थानान्तरण गरिएको जनाएको छ । समूहको अनुसन्धानअनुसार बच्चाहरूले अक्सर दुव्र्यवहार, अपर्याप्त खानाको अनुभव गरेका छन् र उनीहरूलाई रूसद्वारा प्रेरित अक्सर सैन्य प्रशिक्षण दिइएको छ ।
रुसले दुर्व्यवहारको खण्डन गर्दै आफ्नो कामलाई अनाथ बालबालिकालाई अङ्गीकार गर्ने मानवीय कार्यक्रमका रुपमा व्याख्या गरेको छ । अमेरिकी सांसदहरूको द्विदलीय समूहले ‘डिपोजिटरी’को डाटा स्थायी रूपमा मेटिएको छ भन्ने विश्वास गर्ने खाधार आफूसँग रहेको बताएको छ । डेमोक्र्याट् सांसद ग्रेग ल्यान्ड्सम्यानको नेतृत्वमा लेखिएको पत्रमा भनिएको छ, “यदि यो सत्य हो भने यसले विनाशकारी परिणाम निम्त्याउनेछ ।” अमेरिकी विदेशमन्त्री रुबियो र अर्थमन्त्री स्कट बेसेन्टलाई सम्बोधन गरिएको पत्रमा येल परियोजनाले अहिले महत्वपूर्ण स्याटेलाइट तस्बिरहरूमा पहुँच नभएको पनि उल्लेख गरिएको छ । रासस/एएफपी