काठमाडाैँ । थारू बस्तीमा यतिबेला माघीको चहलपहल सुरु भएको छ । पश्चिम तराईका बाँके, बर्दिया, कैलाली र कञ्चनपुरमा यो पर्व मनाइन्छ ।
पुषको दोस्रो साता देखि माघिको कामकाज सुरु हुने थारू गाउँमा डोन्या(दुना), टपरी, ढिक्री र रोटी बनाउन चामल पिस्ने, आगोको चीर बाल्न वनदेखि दाउरा ल्याउने, घर लिपपोत गर्ने, तोरीको तेल पेल्ने, जाँड, रक्सी बनाउने काम सकिएको छ । बजारदेखि लत्ताकपडा किनमेल गर्ने, तरुल गन्जी खन्ने काम भइरहेको राजिपुरको जमुना डगौराको भनाई छ ।
वर्षदिन गर्ने कामको योजना बनाउने थारू जातिले माघी पर्वलाई नयाँवर्षको रूपमा मनाउँदै आएका छन् । ‘जिटा मर्ना दिन’ भनेर चिनिने पुसको अन्तिम दिन थारूहरुले सुङ्गुर काट्ने गर्दछन, साथै ढिक्री बनाउने र यसै रात महँटाँवाको घरमा गाउँभरिका सबै भेला भई रातीभरि आगो ताप्दै ढुमरु गीत गाउने र आगोको ढुनी जगाउने परम्परा थारूहरुमा छ । माघ १ गते बिहानै नजिकको खोला र ताल तलैयामा नुहाई घर फर्केपछि चामल, नुन र मासको दाल ‘निश्राउ’ दाजुभाइले दिदीबहिनीलाई दिने परम्परा छ ।
नयाँ घरको थालनी गर्ने गाउँको महँटाँवा चुन्ने, अंशबण्डा गर्ने छ, अधिया लगाउन जग्गा जमिन थाम्ने, कुलापानीको चौकिदार राख्ने र देवीदेवताको पूजापाठ कसले गर्ने भन्ने समेत जिम्मेवारी यसै दिन दिईने थारू अगुवा चन्दर चौधरीको भनाई छ । थारूजातिले जमिन्दारको जग्गा जोतेवापत छोरी चेलीलाई कम्लहरी बसाल्न नपाईने कानुनी व्यवस्था बनेपछि हिजोआज छोरी चेलीले यसबाट मुक्ति पाएका छन् ।